Theo quy định tại Điều 183 Bộ luật Tố tụng hình sự năm 2015, việc hỏi cung bị can tại cơ sở giam giữ hoặc tại trụ sở Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra phải được ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh để bảo đảm tính khách quan trong hoạt động tố tụng. Thông tư liên tịch số 03/2018/TTLT-BCA-VKSNDTC-TANDTC-BQP ngày 01/02/2018 của Bộ Công an, Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao và Bộ Quốc phòng đã Hướng dẫn về trình tự, thủ tục thực hiện ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh; sử dụng, bảo quản, lưu trữ kết quả ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh trong quá trình điều tra, truy tố, xét xử. Trên cơ sở đó, các cơ quan tiến hành tố tụng đã có cơ sở pháp lý thống nhất để tổ chức thực hiện. Thời gian đầu, do thiếu phương tiện kỹ thuật, việc triển khai còn gặp khó khăn. Tuy nhiên, đến nay Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát nhân dân khu vực 6 – Đồng Nai đã chủ động thực hiện nghiêm túc việc hỏi cung, lấy lời khai có ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh, từng bước đưa quy định của pháp luật vào thực tiễn một cách hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng công tác điều tra, truy tố và bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tố tụng hình sự.
Vừa qua, Kiểm sát viên Viện kiểm sát nhân dân khu vực 6 – Đồng Nai đã tham gia cùng Điều tra viên Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Đồng Nai tiến hành hỏi cung bị can Nguyễn Trường H, bị khởi tố về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy” quy định tại khoản 1 Điều 249 Bộ luật Hình sự. Quá trình điều tra ban đầu, bị can không thừa nhận hành vi phạm tội, cho rằng số ma túy bị thu giữ không phải của mình. Do đó, để bảo đảm việc hỏi cung được tiến hành khách quan, đúng quy định pháp luật, Điều tra viên và Kiểm sát viên đã tiến hành hỏi cung có ghi hình có âm thanh.

Quá trình hỏi cung bị can bằng ghi hình có âm thanh
Quá trình hỏi cung bị can bằng ghi hình có âm thanh
Trong buổi hỏi cung, Kiểm sát viên đã chủ động phối hợp chặt chẽ với Điều tra viên, xây dựng kế hoạch hỏi cung cụ thể, xác định rõ mục tiêu, trọng tâm nhằm làm rõ những mâu thuẫn trong lời khai của bị can so với các tài liệu, chứng cứ đã thu thập được. Trong quá trình hỏi cung, Kiểm sát viên khéo léo vận dụng các kỹ năng nghiệp vụ như đặt câu hỏi mở để bị can tự trình bày diễn biến hành vi, xen kẽ câu hỏi đóng để kiểm tra tính logic, nhất quán trong lời khai, đồng thời sử dụng chiến thuật tâm lý phù hợp giúp bị can ổn định tinh thần, cởi mở hợp tác. Quá trình hỏi cung được tiến hành đúng trình tự, thủ tục, ghi hình có âm thanh, bảo đảm tính khách quan, liên quan, hợp pháp của chứng cứ và không có dấu hiệu vi phạm pháp luật, thể hiện rõ tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh và kỹ năng nghiệp vụ của Kiểm sát viên trong công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra vụ án hình sự.
Viện kiểm sát nhân dân khu vực 6 – Đồng Nai xác định, việc tăng cường áp dụng hình thức ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh khi hỏi cung bị can, nhất là đối với các vụ án phức tạp, bị can không nhận tội hoặc có nguy cơ xảy ra khiếu nại, tố cáo, là yêu cầu cần thiết trong bối cảnh đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động tố tụng hình sự, phù hợp với chủ trương cải cách tư pháp của Đảng và Nhà nước. Hoạt động hỏi cung có ghi âm hoặc ghi hình có âm thanh không chỉ là căn cứ chứng minh tội phạm, mà còn góp phần tạo niềm tin của nhân dân đối với hoạt động tư pháp, góp phần xây dựng nền tư pháp Việt Nam chuyên nghiệp, hiện đại, công bằng, nghiêm minh, liêm chính, phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân./.
Nguyễn Đức Thắng - VKSND Khu vực 6 – Đồng Nai